چاپ ری اکتیو
همانطور که میدانید چاپ روی پارچه به روش های مختلفی انجام میشود و “چاپ ری اکتیو” یکی از بهترین روش هاست زیرا در این روش رنگ در رنگرزی پارچه به نوعی محبوس میشود و به خوبی تثبیت میشود به طوری که با بارها شستشو نیز پاک نمی شود.
آشنایی با رنگینه های ری اکتیو:
رنگینه های ری اکتیو برای چاپ مستقیم پارچه های سلولزی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند؛ البته پارچه های سلولزی باید به خوبی آهارگیری شده باشند زیرا اگر نشاسته روی کالا وجود داشته باشد بین رنگینه ها و گروه های هیدروکسیل نشاسته پیوند ایجاد میشود و در نهایت مقدار جذب رنگینه بسیار کاهش می یابد.
از این رو رنگینه های ری اکتیو در چاپ مقاوم سفید و رنگی نیز به کار برده میشود؛ در صورتی که این رنگینه ها از گروه آزو مشتق شده باشند قابل برداشت هستند.( برای مطالعه بیشتر کامپکت پارچه )
به دلیل وجود پیوند کووالانسی بین رنگینه و سلولز، امکان استفاده از رنگینه های با اندازه مولکولی کوچکتر و حلالیت بیشتر در مقایسه با رنگینه های خمی و مستقیم فراهم میشود؛ رنگینه های ری اکتیو علاوه بر اینکه از نظر مولکولی
کوچک هستند درخشان تر نیز هستند و قدرت نفوذ بالاتری نیز دارند؛ همچنین مولکول های هیدرولیز شده ی این رنگینه ها میل زیادی برای جذب به سلولز ندارند و این مزیت باعث میشود که هنگام شستشو جوش به آسانی از کالا جدا شوند.(برای مطالعه بیشتر خارزدن پارچه )
البته لازم به ذکر است که هنگام انتخاب رنگینه های ری اکتیو برای چاپ باید به مسائلی مثل لکه گذاری روی زمینه سفید در زمان شستشو و ثبات رنگینه در قلیا نیز دقت شود.
برای اینکه رنگینه های ری اکتیو به سرعت جذب شوند مرسریزه کردن روش موثری است؛ اگر پنبه مرسریزه نشده باشد استفاده از رنگینه های با سرعت نفوذ بالاتر پیشنهاد میشود.
ویسکوز هم اگر مرسریزه شده باشد بدون نیاز به کشش و قرار گرفتن در سود سوزآور رنگینه ها را بهتر و با سرعت بیشتر جذب می کند؛براش پارچه ویسکوز بعد از مرسریزاسیون بدون کشش به نحو موثر آبکشی ولی خنثی نمی شود.
البته باید بگوییم پد کردن کالا با محلول ۱۰۰ گرم در لیتر اوره و ۱۰ گرم در لیتر سودا نیز همان نتایج را حاصل می کند.( برای مطالعه بیشتر درباره شست و شو جهت تکمیل پارچه)
نکاتی در مورد چاپ ری اکتیو
آلجینات ها مناسب ترین غلظت دهنده های طبیعی برای چاپ با رنگینه های راکتیو هستند زیرا دیگر غلظت دهنده ها به دلیل واکنش هایی که با رنگینه های راکتیو نشان می دهند باعث کاهش جذب رنگینه میشوند. البته باید گفت آلجینات هم دارای گروه های هیدروکسیل هستند اما واکنش کمتری با رنگینه نشان میدهند.
آلجینات دارای گروه های کربوکسیل یونیزه شده است و در مقابل آنیون باعث دفع رنگینه و همچنین بالا رفتن راندمان چاپ میشود.( برای مطالعه بیشتر چاپ تریکو)
همچنین برای چاپ با رنگینه های راکتیو میتوان از غلظت دهنده های مصنوعی بر پایه آکریلات، غلظت دهنده امولسیون و نیم امولسیون نیز استفاده کرد.
برای چاپ با رنگینه های راکتیو وجود قلیا ضروری است زیرا قلیا باعث میشود رنگینه با سرعت بیشتری با سلولز واکنش نشان دهد، به یونیزه کردن گروه های هیدروکسیل قابل دسترس کمک می کند و همچنین باعث ایجاد پیوند بین سلولز و رنگینه های ری اکتیو میشود.
همچنین قلیا میتواند اسیدی که از واکنش استخلافی بین سلولز و رنگینه های ری اکتیو به وجود می آید خنثی کند و میتواند گروه ونیل در رنگینه های ونیل سولفون را برای شکل گیری واکنش های اضافی با سلولز آزاد کند.
لازم به ذکر است برای چاپ با رنگینه هایی که میل واکنش بالایی ندارند از سدیم بی کربنات به عنوان قلیا استفاده میشود؛ این قلیا به دلیل قیمت مناسب و بالا بودن ثبات خمیر چاپ رنگینه ری اکتیو مورد استفاده قرار میگیرد.( برای مطالعه بیشتر درباره پارچه ساحلی عمده )
بی کربنات در بخار co2 از دست می دهد و باعث میشود یونیزه شدن گروه هیدروکسیل سلولز با سرعت بالاتری انجام شود.
در صورت پایین بودن میل واکنشی رنگینه و همچنین برای بهبود تثبیت رنگینه میتوان به خمیر چاپ مقدار سود سوزآور اضافه کرد. همچنین برای رنگینه های با میل واکنشی بالا میتوان مقدار کربنات را کاهش داد و یا میتوان از سدیم تری کلرواستات نیز استفاده کرد. این ماده در بخار تجزیه میشود و سدیم کربنات تولید می کند.
بالا بودن راندمان تثبیت رنگینه دو مزیت دارد:
- کم هزینه و اقتصادی است.
- احتمال لک شدن زمینه سفید پارچه پایین می آید.
ثبیت رنگینه های با میل واکنشی بالا به روش های ثبیت سریع انجام میشود اما متداول ترین روش برای تثبیت سایر رنگینه ها استفاده از بخار است.
البته باید بدانید که در صورت طولانی شدن زمان تثبیت ممکن است پیوند بین رنگینه و سلولز در شرایط قلیایی و دمای بالا به مخاطره بیافتد.( برای مطالعه بیشتر درباره سانفور و گرفتن آبرفت پارچه )
ثبات پیوند بین رنگینه و لیف
اینکه پیوند بین رنگینه و لیف تا چه اندازه قوی است و ثبات دارد به میل واکنشی آن ها بستگی دارد؛ برای مثال رنگینه های ری اکتیو میل واکنشی بیشتری در مقایسه با انواع کلری دارند.
رنگینه هایی که دو گروه فعال دارند در مقایسه با رنگینه های با یک گروه فعال میل واکنشی بیشتری دارند.جالب است بدانید تقسیم بندی رنگینه های ری اکتیو به دو گروه سرد و گرم بر همین اساس است.
چاپ یک مرحله ای پارچه سلولزی با رنگینه های ری اکتیو
در چاپ پیگمنت یک مرحله ای در ابتدا باید خمیر آماده سازی شود به همین منظور رنگینه در آب جوش حل میشود و باید تا سرد شدن آن صبر کرد؛ سپس آن را همراه با اوره به غلظت دهنده اضافه کرد. همانطور که قبلا نیز گفتیم از سدیم بی کربنات یا سدیم کربنات یا همان سودا به عنوان قلیا استفاده میشود.
با توجه به توضیحاتی که در قسمت های قبل داده شد حالا شما نیز میدانید که انتخاب قلیا به نوع رنگینه بستگی دارد.
توجه داشته باشید اگر رنگینه به سرعت واکنش نشان دهد و خمیر چاپ حاوی سودا یا بی کربنات باشد زمان ثبات کمتر میشود به همین دلیل لازم است
از موادی که در بخار تجزیه میشوند و باعث ایجاد محیط قلیایی میشوند استفاده کرد، سدیم تری کلرواستات چنین ماده ای است. پس باید گفت خمیر چاپ خنثی است و بعد از برخورد با بخار قلیایی میشود.( برای مطالعه بیشتر درباره استنتر پارچه)
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم هر آنچه درمورد چاپ ری اکتیو میدانیم را در اختیارتان قرار دهیم و امیدواریم خواندن آن برای شما مفید بوده باشد؛ در پایان لازم میدانیم یکی از بهترین شرکت های چاپ پارچه را به شما معرفی کنیم.
اینکه پیوند بین رنگینه و لیف تا چه اندازه قوی است و ثبات دارد به میل واکنشی آن ها بستگی دارد؛ برای مثال رنگینه های ری اکتیو میل واکنشی بیشتری در مقایسه با انواع کلری دارند.
رنگینه هایی که دو گروه فعال دارند در مقایسه با رنگینه های با یک گروه فعال میل واکنشی بیشتری دارند.
جالب است بدانید تقسیم بندی رنگینه های ری اکتیو به دو گروه سرد و گرم بر همین اساس است.
رنگینه های ری اکتیو برای چاپ مستقیم پارچه های سلولزی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند؛ البته پارچه های سلولزی باید به خوبی آهارگیری شده باشند زیرا اگر نشاسته روی کالا وجود داشته باشد بین رنگینه ها و گروه های هیدروکسیل نشاسته پیوند ایجاد میشود و در نهایت مقدار جذب رنگینه بسیار کاهش می یابد.
در چاپ یک مرحله ای در ابتدا باید خمیر آماده سازی شود به همین منظور رنگینه در آب جوش حل میشود و باید تا سرد شدن آن صبر کرد؛ سپس آن را همراه با اوره به غلظت دهنده اضافه کرد. همانطور که قبلا نیز گفتیم از سدیم بی کربنات یا سدیم کربنات یا همان سودا به عنوان قلیا استفاده میشود.
با توجه به توضیحاتی که در قسمت های قبل داده شد حالا شما نیز میدانید که انتخاب قلیا به نوع رنگینه بستگی دارد.